Urząd Miasta i Gminy Olkusz

Ułatwienia

Menu Główne

W najbliższym czasie Gmina Olkusz rozpocznie prace remontowo-konserwatorskie na kwaterze żołnierzy z I i II wojny światowej, jaka znajduje się na olkuskim cmentarzu parafialnym. Warto dodać, że Gmina Olkusz pozyskała na ten cel dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Groby i cmentarze wojenne w kraju 2023”, w kwocie 106 000,00 zł oraz od Województwa Małopolskiego dotacja celowa na wykonanie prac remontowo-konserwatorskich w kwaterze żołnierzy z I i II wojny światowej w Olkuszu w kwocie 40 000,00 zł

Ostatnio została podpisana umowa z wykonawcą prac. Spośród czterech ofert wybrano najkorzystniejszą, jaką złożyła firma budowlano-konserwatorska "VIBUD" mgr inż. Wiesław Wida z Krakowa. Zakres prac jest dość znaczny i obejmuje przede wszystkim wykonanie prac konserwatorskich na cmentarzu żołnierzy z I i II wojny światowej. Wszystkie prace mają zostać wykonane zgodnie z Programem prac konserwatorskich „Kwatera wojenna żołnierzy poległych z latach 1914-1945 na cmentarzu parafialnym w Olkuszu” opracowanym przez pana Marka Sawickiego.

Planowane są prace remontowo-konserwatorskie kamiennego muru ogrodzeniowego z betonowymi nakrywami w części południowo – zachodniej kwatery wojennej, a także naprawa fragmentu muru od strony północno - zachodniej. Zostanie przeprowadzona konserwacja metalowych krzyży, jakie znajdują się na zbiorowych mogiłach, a także wymiana najbardziej uszkodzonych. Planowana jest także konserwacja kamiennego pomnika z rzeźbą orła. Sam kamienny postument został ustawiony jeszcze w okresie międzywojennym. W 2001 roku, staraniem władz Olkusza, na jego szczycie umieszczono rzeźbę orła dłuta Wiesława Nadymusa. Planuje się oczyszczenie postumentu i pomnika, dezynfekcję preparatem biobójczym, wzmocnienie struktury kamienia, a także uzupełnienie ubytków rzeźby oraz spoin w kamieniu. Zostaną także poddane renowacji kamienne podesty wokół pomnika oraz będzie przeprowadzona konserwacja nagrobków z II wojny światowej, jakie znajdują się na terenie kwatery wojennej. Poza samymi pracami remontowo-konserwatorskimi planuje się wykonanie granitowej tablicy inskrypcyjnej, jaka zostanie umieszczona we wnęce pomnika, a także tablicy informacyjnej, jaka stanie przed wejściem do kwatery. Zostanie na niej zamieszczona historia nekropolii w języku polskim oraz angielskim, a także nazwiska zidentyfikowanych osób, które tam spoczywają. Planuje się także organizację spaceru historycznego.

Cmentarz wojenny w otoczeniu drzew. Na drugim planie kamienny pomnik orła.

Warto przypomnieć, że na przełomie listopada i grudnia 1914 roku, ziemia olkuska stała się terenem zaciekłych walk pomiędzy atakującymi wojskami rosyjskimi, a oddziałami armii austro-węgierskiej i niemieckiej, wspomaganymi przez Legiony Polskie. Sam Olkusz nie był objęty walkami. Tu jednak mieściły się szpitale, do których trafiali ranni i chorzy. Wielu z nich zmarło. Dlatego jesienią 1914 roku, władze austro-węgierskie zaczęły zakładać w Olkuszu cmentarze wojenne. Poległych żołnierzy początkowo chowano w trzech kwaterach wojskowych; na powstałym w tym okresie nowym cmentarzu parafialnym, na terenie cmentarza żydowskiego oraz na dawnym cmentarzu cholerycznym. Z czasem szczątki żołnierzy ekshumowano i przeniesiono do 43 zbiorowych mogił na terenie cmentarza parafialnego. Szacuje się, że na olkuskim cmentarzu wojennym pochowano szczątki 406 żołnierzy armii austro-węgierskiej, rosyjskiej i polskiej. Udało się zidentyfikować 228 poległych. Na terenie cmentarza są też groby żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1919, 1939 i 1945 roku. Wśród nich są groby żołnierzy ochotniczego V Batalionu Strzelców Olkuskich im. Francesco Nullo, jaki powstał w listopadzie 1918 roku w Olkuszu.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego