Urząd Miasta i Gminy Olkusz

Ułatwienia

Menu Główne

31. lipca obchodzimy 83. rocznicę Krwawej Środy - dramatycznego wydarzenia, jakie miało miejsce w Olkuszu w 1940 roku. Z tej okazji kwiaty i znicze pod płytą pamiątkową na olkuskim rynku złożyli: Roman Piaśnik - Burmistrz Miasta i Gminy Olkusz oraz Jan Kucharzyk - Przewodniczący Rady Miejskiej w Olkuszu. Wieńce i wiązanki kwiatów złożyli także przedstawiciele olkuskich organizacji kombatanckich, społecznych i mieszkańców.

Krwawą Środę poprzedziły wydarzenia, do jakich doszło w nocy z piętnastego na szesnastego lipca 1940 roku, kiedy do położonej na Parczach wilii doktora Juliana Łapińskiego wtargnął włamywacz. Zaskoczony przez zakwaterowanego tam niemieckiego funkcjonariusza oddał w jego kierunku śmiertelny strzał. Hitlerowcy wykorzystali tę sytuacje jako pretekst do akcji odwetowych. Szesnastego lipca Niemcy rozstrzelali na Parczach dwudziestu Polaków. Dwa dni później, 17 lipca 1940 roku spalono dom doktora Łapińskiego.

Po dwóch tygodniach, w nocy z 30 na 31 lipca 1940 roku miasto zostało otoczone kordonami policji, SS i żandarmerii. Trzydziestego pierwszego lipca wszyscy mężczyźni, Polacy i Żydzi w wieku od czternastu do pięćdziesięciu pięciu lat zostali przez Niemców brutalnie wywleczeni z domów i spędzeni na rynek oraz inne place miasta. Towarzyszyły temu rewizje mieszkań i bicie niewinnych olkuszan. W panującym tego dnia upale kazano im leżeć przez długie godziny twarzami na bruku, sadystycznie się nad nimi pastwiono, kopano nie szczędząc razów w głowę. Ze szczególnym okrucieństwem traktowano olkuskich Żydów. Zastrzelono próbującego ucieczki Jana Lupę, młodego pracownika tutejszego magistratu, zginął też Żyd Majer, obywatel amerykański, a dwunastu ciężko pobitych mężczyzn wywieziono do więzienia w Sosnowcu. Jak wynika z relacji, część ofiar Krwawej środy zmarło w następnych dniach.

Więcej o wydarzeniach Krwawej środy można przeczytać w broszurze „Krwawa środa 1940 w Olkuszu (wybór źródeł)”. Broszurę w formie pliku pdf można pobrać tutaj.